Typy wód podziemnych:
a) wody zaskórne/ wierzchówki-znajdują się najbliżej powierzchni ziemi, podlegają rocznym i dobowym wahaniom temperatur, znajdują się na głębokości do kilku metrów, są zanieczyszczone ponieważ jest płytko, w wyniku działania człowieka, nawozy sztuczne, naturalne procesy gnilne. Nieprzydatna gospodarczo, znajdują się w strefie aeracji (napowietrzenia), lustro wodne swobodne
b) wody gruntowe– znajdują się na głębokości do kilkunastu metrów, występują w strefie saturacji (bez dostępu powietrza), lustro wody jest napięte, podlegają rocznym wahaniom klimatu. W warunkach polskich główne źródło wody pitnej.
c) wody głębinowe– głębokość kilkadziesiąt metrów, najgłębiej położone, nie podlegają żadnym wahaniom klimatu. Lustro wody napięte, strefa saturacji, są to nieodnawialne zasoby wód, najlepszej jakości, często zmineralizowane (woda mineralna-jest to woda gdzie na 1l wody jest rozpuszczone 1g minerałów)
d) wody geotermalne-wody ogrzane od znajdujących się pod ziemią ognisk magmowych. Pierwsza ciepłownia geotermalna w Polsce powstała w Pyżycach pod Szczecinem.
e) wody naporowe– są to wody znajdujące się między dwoma warstwami skał nieprzepuszczalnych w nieckowatym zagłębieniu. Obszar występowania takich wód: Niecka Mazowiecka, Łódzka, Sahara, Australia, Hiszpania.
Litosfera
Warstwy nieciągłości-są to kilkusetmetrowe lub kilkukilometrowe warstwy rozdzielające sfery o rożnych właściwościach materii.
Stopień geotermiczny– jest to liczba metrów o jaką należy przesunąć się w głąb ziemi aby temperatura wzrosła o 10°C. Średnio jest to 33m
Podział skał magmowych ze względu na warunki krzepliwości:
a) wylewne/wulkaniczne– krystalizacja tej magmy następuje na powierzchni ziemi, w warunkach niskiego ciśnienia i niskiej temperatury, zastygają bardzo szybko. Kryształy mają mało czasu na powstanie a zatem powstają małe kryształy niewidoczne gołym okiem. Taką budowę nazywamy skrytokrystaliczną np. Bazalt. Czasami magma zastyga tak szybko, że nie powstają żadne kryształy np. Obsydian. W efekcie szybkiego odgazowania może powstać porowata skała-Pumeks
b) głębinowe/plutoniczne- magma zastyga głęboko pod powierzchnią ziemi w warunkach wysokiej temperatury i wysokiego cieśn. Ciśnienia. Zastyga powoli a kryształy mają dużo czasu na powstanie dlatego są duże i widoczne gołym okiem. Taką budowę nazywamy jawno krystaliczna np. Granit, Sjenit, Gabro
c) porfirowe– proces krystalizacji zaczyna się pod powierzchnią ziemi a kończy na powierzchni gdzie w procesie krystalizacji powstają duże kryształy zwane prakryształami. Powstaje drobnokrystaliczna masa zwana ciastem skalnym np. porfir
kryształy budujące skały osadowe są to kryształy: już istniejące, przebudowane lub nowopowstałe. Występują w nich skamieniałości i odciski. Skały osadowe tworzą pokłady.
Pokład- jest to sposób zalegania gdzie stop i spąg są na tej samej wysokości we wszystkich odległościach.
Skały chemiczne- są to skały, które powstają w wyniku wytrącenia z roztworu (odparowania wody) np. sól kamienna, gips
Skały metamorficzne- skały przeobrażone. Metamorfoza jest to proces wewnętrzny, zachodzi w postaci stałej. Skały ulegają przeobrażeniu pod wpływem wysokiego cisnienia, temperatury i procesów chemicznych.
TEORIE:
Teoria Alfreda Wegenera -na podstawie przebiegu linii brzegowej kontynentów, podobieństwa w budowie geologicznej (rodzaj skał i sposób ich ułożenia) oraz podobieństwa flory i fauny Wegener stwierdził, że kontynenty stanowiły niegdyś jedną całość a następnie rozsunęły się. Tą globalną tektonikę kier- nazwał Wielkim Dryfem, który trwa do dziś. Mówił, że poruszają się one za sprawą przyciągania słońca i księżyca oraz ruchu obrotowego ziemi. ! Jego teoria była błędem
Teoria tektoniki płyt litosfery– skorupa ziemska składa się z płyt oceanicznych i kontynentalnych. Kontynentalne mają większa miąższość i mniejszy ciężar właściwy (grubsze i lżejsze) natomiast oceaniczne mają mniejszą miąższość i większy ciężar właściwy ( większe i cięższe). Przyczyną poruszania się kontynentów jest energia geotermiczna z wnętrza ziemi. W wyniku silnego nagrzania w plastycznej astenosferze powstają prądy konwekcyjne, które tworzą zamknięte obwody i w nich porusza się materia.
Wietrzenie– jest to proces w wyniku, którego skały tracą swoją spoistość czyli rozkruszają się. Efektem wietrzenia jest zwietrzelina czyli rozkruszona wierzchnia warstwa ziemi.
na terenach o urozmaiconej rzeźbie (góry) dominują formy erozyjne a na terenach bardziej płaskich, nizinnych formy akumulacyjne.